TUHAF GEREKÇELERLE YASAKLATILAN KİTAPLAR LİSTESİ !
Kitaplar, insanlığın en değerli hazinelerinden biridir. Bize yeni dünyalar, fikirler ve bakış açıları sunarlar. Hayal gücümüzü harekete geçirir, düşünce yapımızı genişletirler. Ancak tarih boyunca birçok kitap, bugün bize oldukça tuhaf ve anlamsız gelebilecek sebeplerle yasaklanmış, sansüre uğramıştır. Gelin, bu ilginç yasaklama nedenlerine birlikte göz atalım.
Günah Olduğu Düşünülen Konuşan Hayvanlar
Çocuk edebiyatının sevilen birçok eserinde karşımıza çıkan konuşan hayvanlar, bazı kitapların yasaklanmasına neden olmuştur. 2006 yılında, Amerika'nın Kansas eyaletinde bir grup ebeveyn, E.B. White'ın klasikleşmiş eseri Charlotte'un Sevgi Ağı'nın konuşan örümcek ve domuz karakterleri barındırdığı gerekçesiyle yasaklanmasını talep etmiştir. Benzer şekilde Lewis Carroll'ın ölümsüz eseri Alice Harikalar Diyarında da 1931'de Çin'in Hunan eyaletinde, hayvanların insan gibi konuşmasının felaket getireceği düşüncesiyle yasaklanmıştır.
Liderlere Hakaret ve Onur Kırıcı Karikatürler
Çin hükümeti, ülkenin lideri Xi Jinping ile sevilen çizgi karakter Winnie-the-Pooh arasında yapılan olumsuz karşılaştırmaları gerekçe göstererek bu kitabı yasaklamıştır. Hükümet yetkililerine göre bu tür karşılaştırmalar, liderin onurunu zedelemeye yönelik ciddi bir çabadır ve kabul edilemez.
Cinsellik ve Şiddet İçeriği Kaygısı
Roald Dahl'ın Dev Şeftali adlı eserindeki bir örümceğin dudaklarını yalaması tasviri, Amerika'nın Wisconsin eyaletinde fazla cinsel bulunarak kitabın yasaklanmasına neden olmuştur. George Orwell'in distopya başyapıtı 1984 de barındırdığı şiddet ve cinsel içerik nedeniyle birçok yerde yasaklanmış, sansüre uğramıştır.
Otoriteye Başkaldırı ve Disiplinsizlik Endişesi
Maurice Sendak'ın çocuk edebiyatı klasiği Where The Wild Things Are (Vahşi Şeyler Ülkesinde), başkahraman Max'in otoriteye karşı gelmesi ve disiplin eksikliği sergilemesi sebebiyle bazı ebeveyn ve öğretmenler tarafından sakıncalı bulunmuştur. Louise Fitzhugh'un Harriet The Spy (Casus Harriet) kitabı da, çocuk başkahramanın arkadaşlarını gizlice takip edip günlüğüne sert yorumlar yazmasının, kötü örnek oluşturacağı ve saygısız davranışları teşvik edeceği düşüncesiyle yasaklanmıştır.
Siyasi ve İdeolojik Kaygılar
George Orwell'ın distopik başyapıtı 1984, ifade ettiği siyasi fikirler, totaliter rejimlere yönelik eleştiriler, özgür düşüncenin kısıtlanması ve sansür gibi ağır temalarından ötürü pek çok ülkede sansürlenmiş, okullarda ve kütüphanelerde yasaklanmıştır. Benzer şekilde Ray Bradbury'nin ünlü eseri Fahrenheit 451 de kitap yakma ve sansür gibi rahatsız edici temalara değindiği için sıklıkla sansüre maruz kalmıştır.
Hristiyanlığa Aykırı Unsurlar
J.K. Rowling'in dünya çapında büyük bir üne kavuşan Harry Potter serisindeki büyü, sihir ve okült temalar, bazı dindar çevreler tarafından Hristiyan değerlerine karşı bir tehdit olarak algılanmış, serinin okullarda ve kütüphanelerde yasaklanmasına yol açmıştır. Frank Baum'un çocuk edebiyatı klasiği Oz Büyücüsü de kitapta tasvir edilen 'iyi cadılar' karakterleri nedeniyle benzer tepkilerle karşılaşmış, dini açıdan sakıncalı bulunmuştur.
Diğer Tuhaf Yasaklama Nedenleri
Bunların yanında kitaplar; küçük kırmızı başlıklı kızın sepetindeki şarap şişesi, Jane ile Tarzan'ın evlenmeden birlikte yaşamaları, 'Captain Underpants' (Kaptan Külot) serisindeki kaba dil ve şiddet, 'The American Heritage' sözlüğündeki argo kelimeler gibi bugün oldukça saçma bulunabilecek nedenlerle de yasaklanmıştır.
Kitapların yasaklanma ve sansürlenme nedenleri, genellikle dönemin baskın düşünce yapısını, toplumsal normlarını ve değer yargılarını yansıtır. Bu sebepler bugün ne kadar anlamsız ve gülünç gelse de yaşandıkları devirde oldukça ciddiye alınmış, sıkı bir şekilde uygulanmışlardır. Günümüzde ise ifade özgürlüğü ve düşünce çeşitliliği daha fazla kabul görmeye başlamıştır. Gelecekte hiçbir kitabın, ifade ettiği fikirler nedeniyle yasaklanmaması ve insanlığın ortak mirası olarak sonsuza dek yaşaması en büyük dileğimizdir.