Sebebine gelince; diyelim ki her şey dahil kalktı ve 20 yıl önce olduğu gibi sadece oda, oda+sabah kahvaltısı ve sabah kahvaltısı+akşam yemeği verilen yarım pansiyon sisteme geçildi.

Neler olacak, şöyle bir hayal edelim.

Otelci bin bir zorluk ve acentelere reklam katkı parası ödeyerek otele getirdiği misafire kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği, portakal suyu, pasta, kahve, dondurma, alkollü, alkolsüz içecek satmaya çalışacak.

Otelci bu işi kimle yapacak?

Kanunen günde 7 saatten fazla çalıştıramadığı ama sigortasını eksiksiz ödemek ve maaşını gününde banka hesabına yatırmak zorunda olduğu mutfak ve servis personeli ile!

Misafir otelde yemek zorunda olmadığında karnını doyurmak için nereye çıkacak?

Otel dışında uygun bulduğu restoran ve barlara?


                   Aytekin Manici

Çıktığı restoranda çalışan personelin sigortası var mı?

Bilmiyoruz.

Peki, bu personeller maaşla mı çalışıyor?

Daha çok, prim ve günlük yevmiye ile çalışıyorlar.

Otel bu şartlarda hizmet veren restoran ve barlarla rekabet edebilir.

Onlarla aynı fiyata hamburger, köfte, tost, makarna, pasta, portakal suyu, bira satabilir mi?

Satamaz! Neden satamaz? İzah edelim.

Yıl 2001, Mahmutlar'a İrlandalı getiren bir acentenin otelinde çalışıyordum. Otel oda+kahvaltı konseptinde hizmet veriyordu. Acente uçak koltuklarını doldurmak uğruna oteli oda başı 5 pounda, bugünkü para ile 35 TL'ye satıyor, odada 4, yerine göre çoluk çocuk 5 kişi kalıyor, otel kişi başı 7 TL'ye konaklayan misafire ekstra kahvaltı, kahvaltıda portakal suyu, ekstra öğle yemeği, yemeğin yanında bira, ekstra akşam yemeği, akşam yemeği yanında alkollü içecek ve kokteyl satmaya çalışıyordu.

Dondurma, pasta, yanında kahve ve portakal suyu satmak için servis personelinin 9 takla attığına bile şahit oldum.

Mahmutlar'ın her şey dahil olmayan bu son oteli etrafında, tam 18 tane bar ve restoran faaliyet göstermekte idi. Biranın otele geliş fiyatı 1 ile 1,5 TL arasında iken, otel birayı 2–3 TL'ye satmaya çalışır, o bar ve restoranlarda ise yuvarlak kartonlarda bira 1 TL yazardı. Üstelik birçok misafirin bana gelip, otelde sunulan içecekler sahte imiş, çevredeki restoranlar böyle diyor, doğru mu diye sorduğuna çok sık şahit olmuşumdur.

Ne oldu peki?

Mahmutlar'a kaliteli İrlandalı misafir getiren acente, sanırım 2002 yılı sonunda, kiralamakta olduğu o oteli bırakmak zorunda kaldı ve Mahmutlar bölgesinden çekildi.

O restoranlar ne oldu peki? Büyük bir çoğunluğu emlakçı oldu. Onlar zaten restoran adı altında rent  a car, tur satan sokak acentesi, kuyumcu şubesi,derici mağazası, emlak ofisi gibi çalışıyorlardı.

Bu sebeple 1 TL'ye aldıkları birayı, aldıkları fiyata, gel-gel unsuru olarak 1 TL'den satmalarında bir sakınca yoktu.

Şimdi, siz otelci olsanız, acenteye binlerce euro reklam desteği sağlayarak, bin bir zorlukla getirtmiş olduğunuz misafiri “Ben yiyemedim, al sen ye" diyerek sokaktaki bar ve restorancıya altın tepside sunar mısınız?

Siz acenteci olsanız, devletten uçak koltuk desteği alarak ve uçak riskine girerek, bin bir zorlukla getirmiş olduğunuz misafiri "Ben giyemedim, al sen giy, 10–15 Euro’ya Kapodokya turu sat, Pamukkale’ye yolla" diyerek, sokaktaki bar ve restorancıya gümüş tepside sunar mısınız? Sunmazsınız!

Bu sebeple değerli esnafımız “Her şey dahil kalksın" rüyasını görmekten vazgeçmeli ve kendisine çekidüzen vermelidir. Esnaf odaları kendi meslek standartlarını çıkartmak için çaba harcamalı. Yemek yiyen misafire masaj yapan, daha sonra çıkıp, folklor yapıp, halay çeken garson modeli ile bir yerlere varılamayacağını anlamalı.

Restoran ve barların çeşitli ülke mutfaklarını, yemeklerini sunan yerler olduğunu, buralarda emlak, rent a car, deri, kuyum, tur satış işi yapılamayacağını anlamaları ve asli işlerine dönmeleri gerekir.

Tekstilcimiz, parfümcümüz taklit ürün sattıkları sürece her şey dahil kalksın, bölgeye kaliteli turist gelsin, turist otelden dışarı çıksın rüyası görmesinler. Bu asla mümkün değil. Taklit ürün alan turistin geldiği bir yörede, kaliteli turist gelmesini beklemek kadar anlamsız bir hayal olamaz.

Esnaf enerjisini her şey dahil kalkar mı, kalkmaz mı yerine personelini eğitmeye, turisti Okurcalar, Avsallar, Payalar, Konaklı, Kargıcak, Mahmutlar, Kestel’den Alanya’ya en rahat ve en ucuza nasıl indirebilirim konusuna harcasın.

Gitsinler Antalya’ya, çıksınlar Sn. Menderes Türel'in karşısına, Okurcalar'da konaklayan bir turistin Alanya’ya gelmekte yaşadığı zorlukları anlatsınlar. Avsallar’dan Alanya’ya gelen bir turistin, gece oteline dönmek için 100-150 TL taksi parası vermekten başka ulaşım imkanı olmadığını anlatsınlar. Yaz nüfusu 1 milyonu bulan Alanya’da, yaz geceleri sabaha kadar neden belediye otobüsü çalışmaz, onun cevabını alsınlar. Antalya’dan yola çıkan bir turiste Alanya’ya kadar neden Büyükşehir Belediyesi tarafından otobüs hizmeti verilmiyor, bunun hesabını sorsunlar,

Doğru ya, Alanya, Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir ilçe ise, büyükşehirler, ilçelerine belediye otobüsü koymak zorunda değiller mi?

Yerel seçimler yaklaşıyor, bu sorunun çözülmesi Antalya’dan Alanya’ya turist akmasına sebep olacak belki de.

Bu arada her şey dahil meraklılarına bir haberim var. “Ben her şey dahilin kitabını yazdım” derler ya, her şey dahilin kitabı yazıldı, AKTOB (Akdeniz Turistik Otelciler Birliği) çok güzel ve gerekli bir çalışmaya imza attı ve her şey dahil sistemin içeriğinde olması gerekenlere dair bir kitap yayınladı.

Kitapta HD sistem standart HD, orta HD ve yüksek HD olarak üç kategoriye ayrılıyor. Sabah kahvaltısı, öğle büfesi, akşam büfesi ve içecek çeşit sayısı tek tek yazılarak, otellerin verdiği HD hizmeti ve karşılığında alacakları ücret arasında denge kurulmaya çalışıldı. Buna göre standart HD kahvaltıda 62 çeşit, orta HD kahvaltıda 112 çeşit, yüksek HD kahvaltıda 171 çeşit bulunması gerekiyor.

Öğle yemeği büfesinde standart HD öğle yemeğinde 52 çeşit, orta HD öğle yemeğinde 101 çeşit, yüksek HD öğle yemeğinde 136 çeşit, akşam yemeği büfesinde standart HD akşam yemeğinde 72 çeşit, orta HD akşam yemeğinde 133 çeşit, yüksek HD akşam yemeğinde 178 çeşit olmalı.

Tüm bu çalışmalar gösteriyor ki, her şey dahil hiç bir zaman kalkmaz ve kalkmayacak.

Kaygılarımla.

Aytekin Manici